Otępienie z ciałami Lewyego
Otępienie z ciałami Lewy’ego (Dementia with Lewy Bodies, DLB) od lat jest powszechnie wymieniane jako druga co do częstości, po chorobie Alzheimera, przyczyna otępienia pierwotnie zwyrodnieniowego. Dotychczas choroba była rzadko rozpoznawana, między innymi, z powodu nieobecności w systemach klasyfikacyjnych chorób. Choroba prowadzi do otępienia, ale w przeciwieństwie do choroby Alzheimera, zaburzenia pamięci nie są pierwszym i typowym objawem.
Otępienie z ciałami Lewy’ego jest chorobą o szybszym i cięższym przebiegu, w porównaniu do choroby Alzheimera, z towarzyszącymi licznymi objawami psychiatrycznymi (zaburzenia neuropsychiczne).
Do najbardziej charakterystycznych objawów klinicznych w otępieniu z ciałami Lewy’ego zalicza się:
• Fluktuacje funkcji poznawczych z wyraźnymi zmianami uwagi i czujności
• Nawracające omamy wzrokowe, które są zazwyczaj dobrze uformowane i szczegółowe
• Zaburzenia snu związane z fazą REM, które mogą poprzedzać zaburzenia poznawcze
• Jeden lub więcej ze spontanicznych kardynalnych objawów parkinsonizmu: bradykinezja (definiowana jako spowolnienie ruchu i ubytek amplitudy lub prędkości), drżenie spoczynkowe lub sztywność.
Omamy wzrokowe mogą mieć postać osób dorosłych, dzieci, zwierząt i zazwyczaj są to doznania bardzo szczegółowe. Nierzadko pacjenci opisują ubiór zwidywanych postaci, opowiadają o nakryciach głowy, zaroście lub jego braku. Co typowe, spostrzegane postaci rzadko komunikują się z pacjentem, mogą pojawiać się w zmniejszonym oświetleniu, ale bywa że występują w pełnym oświetleniu. Chorzy przekonani o prawdziwości widzianych postaci podejmują z nimi interakcję, próby rozmowy, przygotowania posiłku.
Typowymi zaburzeniami sprawności intelektualnej w otępieniu z ciałami Lewy’ego są:
• zaburzenia uwagi,
• zaburzenia funkcji wykonawczych,
• zaburzenia funkcji wzrokowo-przestrzennych.
Zaburzenia te są nieproporcjonalnie bardziej nasilone niż zaburzenia pamięci i zaburzenia nazywania.
Dla postawienia rozpoznania konieczna jest konsultacja psychiatryczna, wskazane jest badanie neurologiczne, neuropsychologiczne, badania dodatkowe.
Test MMSE (Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego), tak popularny w przesiewowej ocenie chorych z podejrzeniem otępienia alzheimerowskiego, jest mało przydatny w diagnozowaniu DLB.
U chorych z otępieniem z ciałami Lewy’ego niezwykle ważne jest, aby nie włączać leków przeciwpsychotycznych (neuroleptyków) z powodu znacznej nadwrażliwości na leki z tej grupy. Podanie leku z tej grupy może skutkować poważnym pogorszeniem stanu chorego. Nasilone doznania wzrokowe, skutkujące cierpieniem chorego, wymagają odpowiednio prowadzonej terapii przez osoby doświadczone w leczeniu chorych z DLB.
W leczeniu zaburzeń poznawczych wykorzystuje się leki z grupy inhibitorów cholinesteraz oraz memantynę. Natomiast leki typowo stosowane w leczeniu objawów ruchowych w chorobie Parkinsona w DLB wykazują mniejszą skuteczność i mogą nasilać objawy psychotyczne.
Odrębnym problemem jest leczenie zaburzeń snu związanych z fazą REM.